شعر قلب مادر و مادری پیر و پریشان احوال
شعر مادری پیر و پریشان احوال
مادری پیرو پریشان احوال
عمر او بود فزون از پنجاه
زن بی شوهر واز حاصل عمر
پسری داشت شرور وخود خواه
روز وشب در پی اوباشی خویش
بی خبر از شرف وعزت وجاه
دیده بود او به بر مادر پیر
یک گره بسته زر گاه به گاه
یک شب آمد بستاند آن زر
بکند صرف عملهای تباه
مادر از دادن زر کرد ابا
گفت رو رو که گناه است گناه
این ذخیرست مرا ای فرزند
بهر دامادیت انشاالله
حمله آورد پسر تا گیرد
آن گره بسته زر خواه مخواه
مادر از جور پسر شیون کرد
بود از چاره چو دستش کوتاه
پسرافشرد گلوی مادر
سخت چندان که رخش گشت سیاه
نیمه جان پیکر مادر بگرفت
برسر دوش وبیفتاد به راه
برد در چاه عمیقی افکند
کز جنایت نشود کس آگاه
شد سرازیر پس از واقعه او
تاکند در ته آن چاه نگاه
ازته چاه به گوشش آمد
ناله ای زار وحزینی ناگاه
آخرین گفته مادر این بود
آه فرزند نیفتی درچاه ...
یحیی دولت آبادی
قلب مادر:
داد معشوقه به عاشق پیغام
که کُند مادرِ تو با من جنگ
هر کُجا بیندم از دور کُند
چهره پر چین و جبین پُر آژنگ
با نگاهِ غضب آلود زند
بر دلِ نازکِ من تیرِ خدنگ
مادرِ سنگ‌دلت تا زنده‌ست
شهد در کامِ من و توست شَرنگ
نشوم یکدل و یکرنگ تو را
تا نسازی دلِ او از خون رنگ
گر تو خواهی به وصالم برسی
باید این ساعت بی‌خوف و درنگ
روی و سینۀ تنگش بدری
دل برون آری از آن سینۀ تنگ
گرم و خونین به منش باز آری
تا بَرد ز آینۀ قلبم زنگ
عاشقِ بی‌خرد ناهنجار
نه، بل آن فاسقِ بی‌عصمت و ننگ
حُرمتِ مادری از یاد ببُرد
خیره از باده و دیوانه ز بنگ
رفت و مادر را افکند به خاک
سینه بدرید و دل آورد به چنگ
قصدِ سرمنزلِ معشوق نمود
دلِ مادر به کفش چون نارنگ
از قضا خورد دمِ در به زمین
و اندکی سُوده شد او را آرنگ
وان دل گرم که جان داشت هنوز
اوفتاد از کف آن بی‌فرهنگ
از زمین باز چو برخاست نمود
پی برداشتن آن آهنگ
دید کز آن دل آغشته به خون
آید آهسته برون این آهنگ:
«آه دست پسرم یافت خراش
آه پای پسرم خورد به سنگ»
ایرج میرزا
