گل نیلوفر در ایران باستان
گل نیلوفر و ارزش فراوان آن نزد ایرانیان باستان
جنبه تقدس نیلوفر به محیط آبی آن برمی‌گردد. زیرا آب نماد باستانی اقیانوس کهنی بود که کیهان از آن آفریده شده است. نیلوفر که بر روی سطح آب در حرکت بود به مثابه زهدان آن به شمار می‌رفت.
از آنجا که گل نیلوفر در سپیده‌دم باز و درهنگام غروب بسته می‌شود به خورشید شباهت دارد.
خورشید خود منبع الهی حیات است و از این رو گل نیلوفر مظهر تجدید حیات شمسی به شمار می‌رفت. پس مظهر همه روشنگری‌ها، آفرینش، باروری، تجدید حیات و بی‌مرگی است.
نیلوفر، نماد کمال است. زیرا برگ‌ها، گل‌ها و میوه‌اش دایره‌ای شکلند. و دایره خود از این جهت که کامل‌ترین شکل است، نماد کمال به شمار می‌آید.
نیلوفر یعنی شکفتن معنوی. زیرا ریشه‌هایش در لجن است و با این حال به سمت بالا و آسمان می‌روید، از آب‌های تیره خارج می‌شود و گل‌هایش زیر نور خورشید و روشنایی آسمان رشد می‌کنند.
نیلوفر کمال زیبایی نیز به شمار می‌رود. ریشه‌های نیلوفر مظهر ماندگاری و ساقه‌اش نماد بند ناف است که انسان را به اصلش پیوند می‌دهد و گلش پرتوهای خورشید را تداعی می‌کنند.
نیلوفر نماد انسان فوق‌العاده یا تولد الهی است زیرا بدون هیچ ناپاکی از آب‌های گل‌آلود خارج می‌شود.
گل نیلوفر در تاریخ ایران و در دوره های اشکانی و هخامنشی و ساسانی در حجاریها و تزیینات و جشنها و آیین ها حضور و بروز دارد به طوریکه در نقش برجسته طاق بستان شاپور دوم را می بینیم که تاج را از دست مهر ( میترا) می گیرد و زیر پای مهر گل نیلوفری روییده است که حکایت از قدسی و معنوی و تبرک این گل در این آیین دارد. هم چنین پیروان دین مهر معتقدند که مادر مهر از تخمه ی زرتشت که در وسط برگهای گل نیلوفر نگه داری میشده پدید آمده و جنبه دینی و معنوی برای آنان دارد .نیلوفر که به معنی نیروی فراوان ایزدی نیز ترجمه شده و معنی فر حکایت از فراوانی و سروری آن است همیشه حضوری آرامش بخش و نیلی و آبی سفید میان ایرانیان داشته است .
نام گل نیلوفر در زبان سانسکریت پادما(padma) ،در زبان چینی لی‌ین‌هوا(lien-hua)، به زبان ژاپنی رنگه (Range) و در انگلیسی لوتوس (lotus) است.
